Еліміздің кілемдей жайқалып өсетін қызғалдақтарын болашақ ұрпақ үшін сақтау керекпіз

Науырзым қорығында қызғалдақтың «Қызыл кітапқа» енген 4 түрі өседі.

Бұл өңірдегі қосгүлді, жатаған, Шренк, биберштейн қызғалдақтары сәуір-мамыр айларында Қарамеңді, Буревестник, Қайғы, Шолақсай, Аманкелдіге дейінгі сайын даланы сан түрлі бояуға малып, құбылта құлпыртып, жұпар аңқытып жібереді. Редакция ұжымы жұмыс бабымен Буревестник ауылына барған болатын. Сонда, керемет қызғалдақтардың өсіп, жайнап тұрғаның көрдік. Иә, аңқыған исі деген керемет, даланың көркін келтіріп тұр. Науырзым аумағындағы ең үлкен, әдемі болып өсетін түрі Шренк қызғалдағы.

-Бұл гүлдер сәуір-мамыр айларында гүлдегендіктен көзтартар әсемдігін тамашалауға қызыққан адамдар келуге асығады. Аталған сирек кездесетін қызғалдақтар түрі қорық аумағында өскендіктен жұлып алып кетуге тиым салынған. Әлемде қызғалдақтың 3000-ға жуық түрі бар.Біздің елімізде 35 түрі өседі, 18-і Қазақстанның қызыл кітабына енгізілген. Оның ішінде 4 түрі Науырзым қорығында өседі. Отандастарымыздың әдемі суреттер жасау мақсатында, қызғалдақтарды таптау фактірлері байқалып жатыр. Осы орайда жерлестеріміздің естеріңізге сала кетсек деймін, Қазақстанның қызыл кітабына енгізілген өсімдіктерді жойғаны үшін қылмыстық жауапкершілік қарастырылған. ҚР ҚҚ-нің 339-бабында өсімдіктердің сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген, пайдалануға тыйым салынғантүрлерін заңсыз пайдаланғаны үшін, сондай-ақ оларды сақтағаны,өткізгені,әкелгені, әкеткені немесе жойғаны үшін Заң бұзушыға 3 мың АЕК-ке дейін айыппұл салынады, Түзеу жұмыстарына тартылады, 800 сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстар қарастырылған. Заң бұзушы 3 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеумен, не мүлкі тәркіленіп,сол мерзімге бас бостандығынан айырумен жазаланады, – дейді Науырзым Мемлекеттік табиғи қорығының нұсқаушы-экскурсоводы Гүлнұр Өтелбаева.

Қызғалдақтардың гүлдене басталуымен біздің ауданға келушілер қатары жыл сайын артып барады. Қызыл кітапқа енген қызғалдақтарды жұлуға болмайтыны жөнінде қорық қызметкенлері айтып өтті. Осыған байланысты, келушілер тек суретке түсіруге рұқсат етіледі. Еліміздің кілемдей жайқалып өсетін қызғалдақтарын аялай отырып, біз оны болашақ ұрпақ үшін сақтап қалуымыз керек.

Жібек МЫРЗАҒАЛИ
Фотоны түсірген автор